Een paar dagen geleden had ik in de ochtend wat strubbelingen die je wel eens hebt in een gezin. Ik voelde dat het zo’n dag zou kunnen worden, waarin ik dat vervelende gevoel de hele dag zou meedragen. En dat ik er niet gezelliger of productiever van zou worden.

Daarom overwoog ik om een wandeling te maken, gelijk aan het begin van de dag. Ik dacht: “Waarom niet? Ik kan dan even herstellen, ik ontspan, ik beweeg gelijk voldoende, krijg mijn daglicht, ik doe wat ik mijn cliënten aanraad. Het zonnetje schijnt! Doe het nu, straks neem je de tijd misschien niet meer.” Ik moest mezelf zowat de deur uitsleuren. Ik voelde heel veel weerstand tegen mijn eigen voornemen. Daar liep ik op straat en ik herhaalde voor mezelf de argumenten om te gaan wandelen. Het hielp niet.

Daarom ging ik naar de onderliggende gedachten of overtuigingen. Deze waren tot nu toe onbewust gebleven, maar ik wist dat ze mijn gevoel en gedrag aan het beïnvloeden waren. Ik stelde mezelf de vraag: “Waarom voel ik weerstand als ik iets doe dat goed voor mij is?” Meteen kwam het antwoord:

“Omdat je nog niets gedaan hebt. Je mag geen pauze nemen aan het begin van de dag”. Toen de gedachte bewust werd, kon ik hem gelijk “flippen”. Hoezo het begin van de dag? 7 uur was het begin van de dag en nu is het 9 uur. Je hebt er allerlei zorg- en opvoedtaken opzitten. Na 2 uur mag je best pauze nemen. Ook als het onbetaalde arbeid geweest is. Tevreden wandelde ik verder. Ik genoot van de zon, de wind, de bomen en de rest van de omgeving.

Toen zoomde ik uit in de tijd. Ik ging als het ware in een luchtballon omhoog. Ik zag mezelf als een meisje op de middelbare school dat altijd na school gelijk haar huiswerk maakte. Ik zag mezelf als een studente die per week de te lezen literatuur bijhield. Daar kwam het vandaan! De goede werkinstelling. Het had altijd goed gewerkt…. Het verschil was, dat ik in die periodes ook genoeg tijd had genomen om tussendoor te ontspannen. Dat schoot er nu regelmatig bij in.

De onbewuste ‘regel’ van ‘eerst je werk doen’ was blijven bestaan. Ik kon de onbewuste regel gehoorzamen of ik kon ervoor kiezen dit niet te doen. Het persoonlijkheidsdeel van ‘de ijverige werker’ heeft me veel gebracht en ik houd haar erin. Maar zij mag niet altijd aan het roer staan.

In dit geval voelde het gelijk goed om de ‘regel’ te breken. Maar dat is lang niet altijd zo. Inzicht werkt niet altijd direct. Soms blijft het ongemakkelijk voelen en lukt het pas later om te genieten van het nieuwe gedrag dat goed voor je is. Het is goed om dit te beseffen. Ga door met het nieuwe gedrag en sta toe dat het ongemakkelijk voelt. Je hoeft zo'n gedachte ook niet altijd te flippen, het gaat vooral om het waarnemen van de gedachte.

Bovenstaande situatie is een voorbeeld van de reden dat ik vaak een stukje dieper graaf naar niet-helpende gedachten en zelfbeelden bij cliënten. Ik begeleid deze bij stress, burn-out en slaapproblemen. Ik kan adviezen geven om meer te pauzeren en de dag ontspannen af te bouwen. En ik kan aanraden om grenzen te stellen naar anderen toe. Maar als er niet-helpende gedachten of zelfbeelden van vroeger in de weg zitten, dan gaat iemand dit advies niet opvolgen. Dan hebben die onbewuste gedachten en zelfbeelden en het gevoel dat ermee gepaard gaat, eerst aandacht nodig. En zelfs erkenning.

Meer weten over mijn begeleiding met behulp van Accceptance & Commitment Therapy (ACT) bij stress, burn-out en slaapproblemen? Stuur me een bericht via de website of neem contact op via 0616602533.

Auteur: Aafke van der Ende, Registerpsycholoog NIP/A&O



Dit artikel verscheen eerder op LinkedIn in september 2023.