Wat ik nu ga beschrijven overkomt me regelmatig…. Ik ben bezig met een traject van een cliënt met slaapproblemen. Ik ontwerp een op deze cliënt toegesneden, flexibel stappenplan voor slaapverbetering. Na de eerste of tweede sessie vertelt de cliënt dat hij of zij tóch maar is begonnen met melatonine slikken, voor de zekerheid. Dan hoor ik daarna vaak: “Het is geloof ik een lichaamseigen stof? Kan toch geen kwaad?” Tja, die melatonine-pillen…. Kunnen ze kwaad? Waar zal ik beginnen bij het benoemen van de problemen met melatonine in pil-vorm?

1.      De meeste mensen maken zelf voldoende melatonine aan. De oorzaak van een slaapprobleem ligt maar heel zelden in een melatonine-tekort.

2.      Je zit er al snel naast met de dosis. Mensen nemen te veel, zodat de melatonine overdag in het bloed blijft zitten. Het gevolg kan zijn, dat het slaappatroon nog verder om zeep geholpen wordt. Overdag als het licht is en wij mensen actief zijn, hoort er geen melatonine in ons bloed te zitten.

3.      Het tijdstip van inname luistert ook heel nauw en dat is dus niet als je net in bed stapt.

4.      Melatonine is een medicijn voor als je op een ander moment moet slapen dan jouw biologische klok aangeeft, bijvoorbeeld bij een jetlag of als je lijdt aan Verlate Slaapfase Syndroom. Het is dus nadrukkelijk niet bedoeld voor slapeloosheid. Verlate Slaapfase Syndroom zou eerst moeten worden vastgesteld door een slaapexpert. En zelfs áls je dat syndroom hebt, wordt er aangeraden om te beginnen met cognitieve gedragstherapie, gevolgd door lichttherapie. Pas als dat onvoldoende werkt, kan melatonine in de juiste dosis en voor het juiste tijdstip worden voorgeschreven. Ook dan moeten mensen met Verlate Slaapfase Syndroom zich nog steeds aan slaaphygiëne-adviezen houden. Daar moet je iets voor doen en iets voor laten.

Het komt er vaak op neer dat mensen geen vertrouwen hebben in de geleidelijke verbetering van hun slaappatroon. Ze merken al een beetje verbetering na één of twee sessies coaching, maar het gaat ze niet snel genoeg. Ze willen gelijk weer slapen zoals voorheen.

Of wat ook mogelijk is: dat mensen de moeite niet willen doen die hoort bij geleidelijke gedragsverandering. Ze willen hun leven overdag en ’s avonds niet aanpassen. Want slaap is een 24-uursproces, dus als je beter wilt slapen, moet je overdag, ’s avonds en ‘s nachts wat veranderen aan je eigen gedrag en leefstijl. Geen quick fix dus. Vaak vinden mensen dat moeilijk en hebben ze liever een pilletje. Natuurlijk is het aan mij om dan bijvoorbeeld met motiverende gespreksvoering en ACT de cliënt bewust te maken van de keuzes die hij of zij hier zelf kan maken.

Kan je dan niks slikken om je slaappatroon een zetje in de goede richting te geven? Mocht je toevallig een door een arts vastgesteld magnesium- en/of vitamine-D-tekort hebben, dan helpt het zeker om daar een supplement voor te nemen. Bij een vitamine-D-tekort moet dat dan voldoende hoog gedoseerd zijn, afhankelijk van je bloedwaarden. Stuur me een bericht mocht je hier meer over willen weten. Een supplement is altijd ondersteunend aan de coaching, maar nooit een vervanging daarvoor. Er zijn namelijk vrijwel altijd meerdere factoren die een slaapprobleem in stand houden.

Heb je vragen over deze blog of wil je beter slapen? Neem dan gerust contact op.

Auteur: Aafke van der Ende, slaappsycholoog / Stress- en burn-outcoach / Registerpsycholoog NIP / Arbeid & Organisatie 

Deze blog verscheen eerder op LinkedIn in maart 2025.